Symetykon – co to jest? Krople dla noworodka i niemowląt

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Symetykon to główny składnik wielu preparatów na kolki i wzdęcia dla małych dzieci. Zobacz jak i na co działa symetykon. Sprawdź, czy może być stosowany u niemowląt i noworodków. Dowiedz się, czy jest bezpieczny.

Co to jest symetykon?

Symetykon jest związkiem należącym do grupy silikonów, którego właściwości pozwoliły na szerokie wykorzystanie w przemyśle farmaceutycznym. Wytwarzane na jego bazie produkty lecznicze stosuje się przede wszystkim u niemowląt i dzieci do 12 roku życia, w celu łagodzenia dolegliwości związanych z nadmiernym nagromadzeniem gazów w jelitach, takich jak:

• kolki,
• wzdęcia,
• odbijanie,
• niestrawność,
• uczucie pełności.

Oprócz tego, symetykon stosować można w przypadku tak zwanej bębnicy pooperacyjnej, a także jako środek pomocniczy służący przygotowaniu małego pacjenta do badań endoskopowych układu pokarmowego.

Symetykon znany jest w chemii od przeszło 50 lat. Związek ten uzyskuje się z innego silikonu, zwanego polidimetylosiloksanem, poprzez dodanie do niego żelu krzemionkowego. Powstała w ten sposób substancja jest nietoksyczna, a prawidłowo podawane leki z symetykonem nie wykazują żadnych poważniejszych skutków ubocznych. Dlatego zawierające ten związek preparaty mogą być stosowane u maluchów już od piątego tygodnia życia.

Działanie symetykonu

Kolki, wzdęcia inne podobne objawy są efektem obecności znacznych ilości gazów w świetle jelit. Zjawisko to jest powszechne u małych dzieci i związane jest z takimi czynnikami, jak między innymi:

• połykanie powietrza w czasie jedzenia na skutek niewłaściwej techniki karmienia,
• niedojrzałość układu pokarmowego w pierwszych miesiącach życia,
• nieprawidłowa lub zubożała flora bakteryjna jelit
• stres, niepokój

Symetykon na kolki działa poprzez obniżanie napięcia powierzchniowego ścian pęcherzyków gazu, znajdujących się w jelitach. Ułatwia w ten sposób ich łączenie, a następnie powoduje pękanie. W efekcie gazy zostają uwolnione, po czym są wydalane z przewodu pokarmowego za pomocą ruchów perystaltycznych lub wchłaniane przez ściany układu trawiennego. Ze względu na to, że napięcie jelit jest przyczyną odczuwanego bólu, jego obniżenie wydatnie redukuje objawy kolki.

Co ważne, sam symetykon, po podaniu doustnym nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Jest w całości wydalany z kałem w postaci niezmienionej. Związek ten nie wpływa też na wchłanianie pokarmów i zawartych w nich witamin oraz minerałów, a także nie zmienia odczynu, składu oraz objętości soków żołądkowych. Tym samym symetykon na wzdęcia i kolki nawet w przypadku ewentualnego przedawkowania nie rodzi ryzyka dolegliwości niebezpiecznych dla zdrowia i życia dziecka, a co najwyżej może prowadzić do zwiększonego odbijania lub intensywnego popuszczania gazów. Nie są jednak znane i odnotowane żadne przypadki zatrucia nim.

Symetykon dla niemowląt

Symetykon dla dzieci dostępny jest w postaci kropli lub kapsułek typu twist off. Są to wygodne i bezpieczne formy aplikacji dla maluchów w wieku niemowlęcym. Zawierające symetykon krople podaje się dziecku doustnie, na łyżeczce, można też określoną ilość nałożyć na smoczek. Istnieje możliwość zmieszania kropli z niewielką ilością przegotowanej i wystudzonej wody lub mleka, aby ułatwić maleństwu ich wypicie. Do precyzyjnego odmierzenia dawki służy załączany do preparatów kroplomierz. Dawkowanie określone jest w ulotce i jeśli lekarz nie zaleci inaczej, należy się go bezwzględnie trzymać. Przyjmuje się, że:

• niemowlęta i dzieci do ukończenia 2 roku życia powinny przyjmować jednorazowo 20 mg symetykonu, nie częściej niż 6 razy na dobę (łącznie do 120 mg dziennie);
• dzieci od 2 do 12 lat mogą przyjmować dawki dwukrotnie większe (40 mg jednorazowo i maksymalnie 240 mg/24 godziny.

Preparat przyjmuje się wraz z posiłkiem, tuż przed lub tuż po jedzeniu. Co ważne w przypadku nieco starszych dzieci, środek ten nie może być popijany napojem gazowanym.

Jeżeli natomiast chodzi o kapsułki twist off, zawierają one preparat w odmierzonej dawce (20 mg), w postaci płynnej. Zawartość kapsułki należy wylać na łyżeczkę, a następnie bezzwłocznie podać dziecku.

Preparat ma działanie objawowe, zatem pominięcie dawki nie wpływa na całokształt terapii. W takim przypadku nie należy też aplikować dziecku dawki dwukrotnie większej przy kolejnym podaniu.

Symetykon dla niemowląt może być stosowany do 4 tygodni bez konsultacji z lekarzem, jeśli zaś dolegliwości wciąż utrzymują się, a pediatra nie widzi przeciwwskazań – nawet dłużej. W takiej sytuacji warto jednak przeprowadzić bardziej szczegółową konsultację i ewentualnie wykonać badania diagnostyczne w celu ustalenia przyczyn powtarzających się kolek i wzdęć.

Uwaga: symetykon dla noworodka nie jest wskazany. Mimo dużego bezpieczeństwa stosowania, preparaty zawierające tę substancję czynną podaje się dzieciom po 28 dniu życia, a więc po zakończeniu okresu noworodkowego, chyba że pediatra zdecyduje o podaniu ich wcześniej.

Symetykon a dimetikon

Dostępne na rynku aptecznym preparaty redukujące ilość gazów w jelitach i związane z tym objawy, zawierać mogą także substancję o nazwie dimetikon. Wielu rodziców zadaje w związku z tym pytanie: co lepsze dimetikon czy simetikon? Źródła naukowe nie rozstrzygają tego zagadnienia, warto jednak wiedzieć, że oba związku z chemicznego punktu widzenia są do siebie bardzo zbliżone, a ich właściwości i działanie są praktycznie tożsame.

Dimetikon to uproszczona nazwa polidimetylosiloksanu, a więc głównego składnika symetikonu. Różnica pomiędzy nimi polega na wzbogaceniu tego drugiego tlenkiem krzemu (SiO2). Tym samym zarówno symetikon, jak też dimetikon na wzdęcia oraz kolki działają na tej samej zasadzie, zlepiając cząstki śluzu i zmniejszając napięcie powierzchniowe tak zwanego filmu śluzowego w jelitach. Oba są bezpieczne i nietoksyczne. Oba też nie zawierają cukru, mogą więc być stosowane przez maluchy z wczesną postacią cukrzycy.

Autor: Piotr Brzózka
Konsultacja merytoryczna: lekarz pediatra Joanna Kosielska

Bibliografia:

1. Rémy Meier, Michael Steuerwald, Review of the Therapeutic Use of Simethicone in Gastroenterology, Schweiz. Zschr. GanzheitsMedizin 2007;19(7/8).
2. Ljerka Brečević, Ingrid Bosan-Kilibarda, Franjo Strajnar, Mechanism of antifoaming action of simethicone, Journal of Applied Toxicology 14(3), May 1994.
3. Marzena Jamrógiewicz, Maria Żebrowska, Jerzy Łukasiak, Małgorzata Sznitowska, Silikonowe preparaty do leczenia powierzchniowego blizn, Farm Pol, 2010, 66(6).