Kolka jelitowa

Ulewanie u niemowlaka — dlaczego i do kiedy dziecko ulewa?

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Ulewanie u niemowlaka zdarza się często i choć wygląda niepokojąco, zwykle nie wiąże się z niebezpieczną sytuacją dla zdrowia malucha. Dlaczego i jak długo dziecko ulewa? Jak sobie z tym radzić?

Na czym polega ulewanie u niemowlaka?

Ulewanie u noworodka jest bardzo częstym objawem, który zazwyczaj nie świadczy o chorobie. Ulewaniem określa się cofanie niewielkiej ilości spożytego pokarmu (mleka z piersi lub modyfikowanego) zaraz po karmieniu, w jego trakcie lub nawet do godziny po zakończeniu jedzenia.

Ulewanie u noworodka to jak najbardziej normalna, fizjologiczna sytuacja, zwykle nie wymagająca interwencji lekarskiej i najczęściej ustępuje wraz z dojrzewaniem przewodu pokarmowego, około 6 miesiąca życia. Dolegliwość jest bezbolesna. Podczas ulewania z ust dziecka wypływa niewielka ilość cofniętego pokarmu, około 1-2 łyżeczek. Zawartość pokarmowa niekiedy nie zdąży się jeszcze zacząć trawić więc wypływa w postaci mleka. Jeśli natomiast ulanie wystąpi jakiś czas po zakończeniu jedzenia, może przybrać wygląd żółtawego, zważonego serka.

Warto poznać różnicę między naturalnym wypływem z żołądka niedużej ilości treści pokarmowej a niepokojącym wydobywaniem się z żołądka wydzieliny w dużej ilości. Ulewanie a wymiotowanie to odmienne stany.

Temu drugiemu może towarzyszyć bolesność przed i podczas torsji, dziecko wówczas płacze, jest drażliwe, niespokojne. Już podczas karmienia może dawać oznaki, że z jego żołądkiem dzieje się coś niewłaściwego, pokazując to poprzez podkurczanie nóżek, płacz, wypluwanie piersi lub smoczka butelki.

Wypluwana treść żołądkowa pod ciśnieniem jest obfita, a jej kolor może być nawet zielony lub w bardzo rzadkich przypadkach brązowy. Niemowlę może wręcz chlustać cofającą się wydzieliną. Wymioty w przeciwieństwie do ulewania powinny skłonić rodziców maluszka do odbycia wizyty pediatrycznej.

Dlaczego dziecko ulewa?

Czemu dziecko ulewa? Proces ten jest związany z niedojrzałością mięśnia zwieracza dolnego przełyku, który nie jest gotowy na to by zatrzymać treść pokarmową w żołądku i cofa ją. Przeważnie pełny rozwój tego układu przypada na 3-4 miesiąc dziecka.

Inne przyczyny ulewania u małego dziecka to:

  • niewłaściwa technika karmienia, zarówno piersią, jak i butelką (do karmienia niemowlak powinien być ułożony z główką wyżej niż reszta ciała; jego usta mają obejmować brodawkę wraz z otoczką, by do jego układu pokarmowego nie przedostawało się powietrze; gdy dziecko ulewa po mleku modyfikowanym może to oznaczać, że także wraz z mlekiem połyka powietrze, podaje się mu za dużą ilość mieszanki lub ma alergię). Warto pamiętać, że połykanie powietrza przez dziecko może skutkować nie tylko ulewaniem, ale również kolką, wzdęciami, uczuciem pełności i odbijaniem. Dolegliwości te można łagodzić poprzez preparaty z symetykonem, który ułatwia wydalanie gazów i zmniejsza napięcie jelit;
  • nieodbijanie po jedzeniu;
  • przekarmianie (lepiej podawać pokarm częściej, ale w mniejszej ilości, bo malutki żołądek niemowlęcia nie jest w stanie przyjąć dużej ilości jedzenia);
  • niedokarmianie (wtedy maluszek łapczywie ssie pierś lub butelkę, jedząc szybko i łapczywie, co może sprzyjać łykaniu powietrza).

Ulewanie jeśli jest izolowanym objawem nie prowadzi do żadnych nieprawidłowości, po prostu mija z wiekiem. Jednak występują sytuacje, na które należy zwrócić uwagę, ponieważ wymagają konsultacji lekarskiej. Należy tutaj wymienić takie objawy, jak:

  • obfite ulewanie u niemowląt;
  • chlustające ulewanie u noworodka;
  • częste ulewanie u niemowlaka;
  • długotrwałe ulewanie u dziecka;
  • barwa ulanej treści z żołądka jest zielona albo brązowa;
  • maluszek płacze, jest drażliwy, niespokojny;
  • przerywa karmienie;
  • podkurcza nóżki podczas jedzenia;
  • po karmieniu pojawia się kaszel i/lub charczenie;
  • niski przyrost masy ciała.

Częste ulewanie u niemowląt karmionych piersią może świadczyć również o zbyt wielu posiłkach podawanych maluszkowi. Jednak każdy niepokojący syndrom warto zgłosić pediatrze.

Do kiedy dziecko ulewa?

Ulewanie u noworodka może rozpocząć się już w momencie kiedy zaczyna ono ssać pierś lub otrzymywać pokarm przez butelkę. A potem już także w życiu niemowlęcym może wydostawać się z niego treść żołądkowa. Dzieje się tak dlatego, że dziecko rodzi się z nie do końca wykształconym układem trawiennym, a w przypadku opisywanego stanu – należy podkreślić znaczenie nierozwiniętego w zupełności mięśnia zamykającego wejście do żołądka. Za kompletną dojrzałość tego ostatniego procesu uznaje się okres kiedy niemowlę osiąga 3-4, a niekiedy 6 miesiąc życia.

Kiedy dziecko przestaje ulewać? Przyjmuje się, że około szóstego miesiąca życia, kiedy maluch coraz częściej przebywa w pozycji pionowej, podnosi się, siada. Zdarzają się jednak dzieci, u których ta przypadłość przechodzi dopiero kiedy skończą 12-sty miesiąc życia.

Co zrobić gdy dziecko ulewa?

Co na ulewanie noworodka będzie najskuteczniejsze? U każdego malucha sprawdzi się co innego, ale wymienia się kilka metod, które warto wypróbować. Oto najpopularniejsze sposoby na ulewanie:

  • dobrze jest zwrócić uwagę na ilość posiłków oraz ich obfitość (lepiej karmić częściej ale krócej);
  • powinno się opanować odpowiednią technikę karmienia, zarówno w odniesieniu do karmienia naturalnego, jak i sztucznego (w przypadku podawania malcowi piersi cała brodawka i otoczka powinny znajdować się w ustach dziecka –lub smoczek o małych dziurkach, cały wypełniony mlekiem);
  • należy przyjąć właściwą pozycję podczas karmienia (niemowlę powinno być układane bardziej pionowo, tak by główka była powyżej tułowia);
  • po każdym posiłku powinno się odbić dziecko;
  • należy starać się uspokoić niemowlaka np. masowaniem brzuszka, wzięciem na ręce, przytuleniem go, łagodnym przemawianiem do niego.

To, co na ulewanie u niemowlaka może pomóc, to również zmiana butelki oraz smoczka do karmienia. Można wybrać ze specjalnym systemem odprowadzającym powietrze oraz ze smoczkiem o małych dziurkach, przez które wypływ mleka jest powolny.

Jak zapobiegać ulewaniu u niemowląt? Warto wypróbować metody, które mogą zadziałać prewencyjnie lub zmniejszyć dolegliwości. Dobrze zatem nie przekarmiać swojego maluszka, ustalając mu stałe pory karmienia oraz ilość pokarmu. Po każdym posiłku można odbijać dziecko, a po odbiciu układać go w łóżeczku na boku lub na brzuszku, ale z główką odwróconą na bok. Powinniśmy też zadbać o właściwą technikę karmienia oraz bardziej pionową pozycję dziecka podczas jedzenia. Jeśli mleko z piersi wypływa zbyt szybko lepiej jest odciągnąć trochę pokarmu do laktatora i dopiero przystawić malucha.

W razie jakichkolwiek wątpliwości najlepiej zapytać lekarza o radę.

Autor: Olga Tomaszewska
Konsultacja merytoryczna: lekarz pediatra Joanna Kosielska

Bibliografia:

  1. Murkoff Heidi, Pierwszy rok życia dziecka, Dom Wydawniczy Rebis, 2020, ISBN 34762851.
  2. Sears William, Sears Martha, Księga dziecka. Od narodzin do drugiego roku życia, Wydawnictwo Mamania, 2018, ISBN 856069.
  3. Spock Benjamin, Needlman Robert, Dziecko. Pielęgnacja i wychowanie, Wydawnictwo Rebis, 2006, ISBN 9788373017467.